Τι είναι η γνωσιακή-συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία;

Η γνωσιακή-συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία αποτελεί μία πρόσφατη σχετικά εξέλιξη στην αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών, ενώ έχει κερδίσει έδαφος μέσα στην επιστημονική κοινότητα. Σε αντίθεση με άλλες μορφές ψυχοθεραπείας, η γνωσιακή-συμπεριφοριστική ασχολείται άμεσα με τις σκέψεις και τα συναισθήματα που είναι εξαιρετικά σημαντικά καθώς επηρεάζουν άμεσα τη λειτουργικότητα του ατόμου. Πρόκειται για μια θεραπεία δομημένη, εστιασμένη και με συγκεκριμένη στοχοθεσία. Είναι ένα σύστημα ψυχοθεραπείας που προσπαθεί να μειώσει τις υπερβολικές συναισθηματικές αντιδράσεις και την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, τροποποιώντας τον λανθασμένο και αυθαίρετο τρόπο σκέψης αλλά και τις δυσπροσαρμοστικές πεποιθήσεις που αποτελούν το θεμέλιο αυτών των αντιδράσεων (Beck et al 1976, 1979, 1993).

Το βασικό θεωρητικό υπόβαθρο της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας είναι ότι ο δυσλειτουργικός τρόπος σκέψης ο οποίος επηρεάζει άμεσα το συναίσθημα και κατ’ επέκταση την συμπεριφορά του ανθρώπου, αποτελεί έναν κοινό τόπο στις ψυχικές διαταραχές. Όταν το άτομο μάθει να αξιολογεί τον τρόπο σκέψης με έναν ρεαλιστικότερο τρόπο τότε βιώνει την αλλαγή στην συναισθηματική του κατάσταση και την λειτουργικότητά του.
Τα χαρακτηριστικά της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής προσέγγισης είναι η συνεργασία μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου, ενώ παράλληλα είναι ενεργητική, δομημένη και εστιασμένη στο εκάστοτε πρόβλημα.
Μετά από 16 ποιοτικές μελέτες που περιελάμβαναν 332 κλινικές δοκιμές και κάλυπταν 16 διαφορετικές διαταραχές τα τελευταία χρόνια, τα ευρήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής είναι θεαματικά. Η θεραπεία εφαρμόστηκε σε πληθυσμούς που έπασχαν από κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές όπως διαταραχή πανικού, κοινωνική φοβία και μετατραυματικό στρες αλλά και σε μια σειρά προβλημάτων όπως η χρήση αλκοόλ και ουσιών, οι διατροφικές διαταραχές, η αϋπνία, ο θυμός και η επιθετικότητα, το στρες που οφείλεται σε παθολογικούς παράγοντες, στον χρόνιο πόνο αλλά και στις ορμονικές διαταραχές.