Υπογονιμότητα σ’ ένα ζευγάρι

Η επιθυμία για ένα παιδί είναι το αποτέλεσμα μια προσωπικής εξέλιξης που δεν είναι ανεπτυγμένη από τη αρχή της ζωής ενός ανθρώπου αλλά συνήθως αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Το όνειρο για ένα παιδί δεν αποτελεί μόνο μια βαθύτερη ανάγκη που πηγάζει από ένστικτα, αλλά εξαρτάται επίσης και από μια σειρά παραγόντων όπως:
• η ανάπτυξη της προσωπικότητας
• οι κοινωνικο-πολιτισμικές διαδικασίες
• οι οικονομικές παράμετροι
• οι ατομικές βιογραφικές αλλαγές
• οι διαπροσωπικές διεργασίες ανάμεσα στους συντρόφους
• η δυναμική της οικογένειας.

Οι παραπάνω ψυχοκοινωνικοί παράγοντες επηρεάζουν την επιθυμία για ένα παιδί και αν αυτό δεν πραγματοποιηθεί και ανακύψει ένα πρόβλημα γονιμότητας, ενδέχεται να οδηγήσει σε ένα ναρκισσιστικό πλήγμα για την αυτοεκτίμηση. Οι άνθρωποι τότε εκφράζουν αισθήματα ενοχής και αβοηθητότητας, απελπισίας και θλίψης που αποτυπώνονται μέσα στη σχέση του ζευγαριού.
Οι δυσκολίες του να μείνει μια γυναίκα έγκυος μπορεί να προκύψουν ως αποτέλεσμα δυσχερειών σε κάποιο σημείο της διαδικασίας σύλληψης όπως την καταλληλότητα του ωαρίου, την ένωση του ωαρίου με το σπέρμα, την δίοδο του ωαρίου από τη σάλπιγγα ή την εμφύτευση του σπέρματος.
Μια γυναίκα διαγιγνώσκεται με πρόβλημα υπογονιμότητας συνήθως, όταν αποτυγχάνει να συλλάβει μετά από συνεχείς προσπάθειες ενός έτους. Το 12% των γυναικών στις Η.Π.Α. εμφανίζουν δυσκολία να μείνουν έγκυος ή να φέρουν σε πέρας μια εγκυμοσύνη, ενώ το 6% των παντρεμένων γυναικών αναφέρουν ότι δεν είναι γόνιμες. Σύμφωνα με μια αμερικανική μελέτη το 7,5% των σεξουαλικά ενεργών ανδρών επισκέφθηκε γιατρό λόγω υπογονιμότητας κάποια στιγμή στη ζωή του και το 18% από αυτούς τους άνδρες διαγνώστηκε με κάποιας μορφής υπογονιμότητα.
Ένα σύνολο παραγόντων ενοχοποιείται για την υπογονιμότητα και θα πρέπει προφανώς να εξετάζονται και οι δύο σύντροφοι. Μερικές από τις συχνότερες αιτίες είναι τα προβλήματα ωορρηξίας, δυσλειτουργίες στις σάλπιγγες, μη κατάλληλα ωάρια ή σπέρμα, χαμηλή ταχύτητα σπέρματος, ορμονική ανισορροπία αλλά και οι επιδράσεις της ηλικίας στο αναπαραγωγικό σύστημα. Παράλληλα, η υπογονιμότητα ενδέχεται να προκληθεί λόγω διαφόρων ιατρικών καταστάσεων, αλλά και συνηθειών όπως το κάπνισμα ή η υπερβολική χρήση αλκοόλ. Σε ορισμένες περιπτώσεις ζητήματα γονιμότητας προκύπτουν χωρίς εμφανή αίτια αλλά ακόμη και τότε οι θεραπευτικές πρακτικές για την υπογονιμότητα μπορούν να βοηθήσουν και να επιλύσουν το πρόβλημα. Επιπλέον, οι θεραπείες δεν είναι απαραίτητα επιτυχημένες από την αρχή και ενδέχεται να χρειαστούν αρκετοί μήνες μέχρι την πλήρη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Οι προκλήσεις που επιφέρει η υπογονιμότητα σχετίζονται ως επί το πλείστον με συναισθηματικά τραύματα των συντρόφων. Παρόλο που οι θεραπευτικές πρακτικές ενδέχεται να βελτιώσουν την πιθανότητα σύλληψης, η έναρξη ψυχοθεραπείας κατά τη διάρκεια των προσπαθειών αποτελεί σημαντική βοήθεια αντιμετώπισης της θλίψης, του άγχους, των ανησυχιών και άλλων συναισθημάτων που βιώνονται ως αποτέλεσμα της υπογονιμότητας, ειδικά στην περίπτωση που οι προσπάθειες αρχικά αποτυγχάνουν.
Η ψυχοθεραπεία ζεύγους και οικογένειας αντιμετωπίζει με επιτυχία τα ζητήματα που αναμφίβολα προκύπτουν στην ευαίσθητη ψυχοσύνθεση των συντρόφων λόγω της υπογονιμότητας. Το ζευγάρι μπορεί να συζητήσει πιθανές επιλογές και να λάβει αποφάσεις για το πώς να προχωρήσει είτε στην υιοθέτηση παιδιού, των προσφερόμενων θεραπειών υπογονιμότητας, την τεχνητή γονιμοποίηση, την παρένθετη κύηση ή ακόμη και τον χωρισμό των συντρόφων. Η ψυχοθεραπεία δύναται επίσης να βοηθήσει το ζευγάρι να αντιμετωπίσει συναισθήματα ενοχής και θυμού που ανακύπτουν ανάμεσα στους δύο συντρόφους όταν ο ένας από τους δύο εμφανίζει πρόβλημα γονιμότητας.
Μια διάγνωση υπογονιμότητας μπορεί να δημιουργήσει στρες και άγχος, ενώ την ίδια στιγμή οι προσπάθειες εντοπισμού κατάλληλης θεραπείας προκαλούν επίσης άγχος και διαμάχη στο ζευγάρι. Είναι σύνηθες να βιώνονται αισθήματα κατάθλιψης, απελπισίας, χαμηλής αυτοεκτίμησης και απομόνωσης στους συντρόφους.
Όταν ένα ζευγάρι αντιμετωπίζει πρόβλημα γονιμότητας, η ψυχοθεραπεία ζεύγους βοηθάει στην βελτίωση της επικοινωνίας και στη λήψη αποφάσεων που χρειάζεται η ζωή των συντρόφων. Κάποιες φορές οι σύντροφοι μπορεί να διαφωνήσουν ως προς το ποια θα ήταν η καταλληλότερη μέθοδος θεραπείας ή ο ένας από τους δύο πιθανόν να διστάζει να αναζητήσει ιατρική βοήθεια, οπότε η παρουσία του ψυχοθεραπευτή είναι σημαντική για να καθοδηγήσει το ζευγάρι προς τη σωστή κατεύθυνση. Παράλληλα, η υπογονιμότητα θα μπορούσε να επηρεάσει κι άλλα μέλη της οικογένειας όπως οι γονείς του ζευγαριού ή τα υπόλοιπα παιδιά αν υπάρχουν. Ένα ζευγάρι ακόμη, αντιμετωπίζει δυσκολία στο να αποκαλύψει το πρόβλημα υπογονιμότητας σε άλλα μέλη του οικογενειακού περιβάλλοντος, αισθάνεται πίεση να αποκτήσει παιδιά ή αναγκάζεται να ακολουθήσει θεραπευτικές μεθόδους αντιμετώπισης του προβλήματος που δεν επιθυμεί. Κάθε ένα από τα παραπάνω είναι μερικά κοινά ζητήματα που ανακύπτουν ανάμεσα στους συντρόφους τα οποία αντιμετωπίζει η ατομική αλλά και η θεραπεία ζεύγους.